LAİKLİK 58
58 ÖLÜMSÜZ DENİZ ANASI…
İnanılmaz gibi, ama gerçek. Denizlerde ölüme meydan okuyan bir canlı yaşıyor.
Gerçi o da tüm canlılar gibi yaşlanıyor ama diğerlerinin sahip olmadığı bir özelliği var. Şanslı Deniz Anasıa, hücrelerini yenileyerek gençleşiyor ve yeni bir yaşama başlıyor
Ölümsüzlük tüm canlılar için bir hayal. Ama hydrozoa sınıfından olan Turritopsis nutricula Deniz Anasıa için sonsuza dek hayatta kalmak hiç de olanaksız değil.
Hydrozoa sınıfındaki Deniz Analarınnın yaşam döngüsü normalde şöyle: Deniz Anası yumurta ve sperm bıraktıktan sonra döllenmiş yumurtalar midede ve şemsiyeyle oluşan boşlukta planula larvaları olarak olgunlaşır. Deniz diplerine tutunarak koloni oluşturan bu larvalardan iki gün sonra eşeysiz olarak, yeni Deniz Anaları dünyaya getiren polipler gelişir. Bunlar birkaç hafta sonra serbest dolaşan ve üreme yetisine sahip Deniz Anası haline gelir. Deniz Anaları normalde üredikten sonra ölürler.
Çapı ve boyu 4-5 mm olan çan biçimindeki Turrutopsis nutricula Deniz Anaları da böyle yaşar ama diğerlerinden bir farkı var: Polipin “tomurcuklarından”, özgür dolaşan Deniz Anaları gelişiyor. Bunlar yaşlandıkları zaman uzantılarını ters çevirip dibe tutunduktan sonra hücrelerini yeniliyor ve polipe dönüşüyorlar.
Yani aynı canlı gençleşiyor, yaşlanıyor ve yeniden gençleşiyor.
Bu inanılmaz yeteneği sayesinde Turrutopsis nutricula, düşmanları tarafından yenilmediği sürece sonsuza dek yaşayabiliyor.(Anlayacağiniz öldürülmedikçe ölmüyor… HB)
Gençleşme sayesinde örneğin sinir ve mukoza hücreleri Deniz Anaları çok erken çocukluk dönemindeki duruma dönüşüyorlar. Bu genç hücrelerden ise canlı için gerekli olan beden hücreleri gelişmekte.
Diğer kelimelerle, Turrutopsis nutricula yaşlanmayı geriye dönüştüren bir hücre programına sahip. Genelde tropikal sularda yaşayan Turrutopsis nutricula artık dünyanın birçok yerinde görülmekte. Bilim insanları Deniz Anaları, gemilerin limanlara girmeden önce attıkları safra sularıyla denizlere yayıldığını düşünüyorlar.
Ölümsüz Deniz Analarının geri dönüşüm süreci şimdi deniz biyologları ve genetikçilerin en gözde araştırma konusu haline geldi. Nitekim hücrelerin yapısındaki değişimler normalde sadece yenilenen organlardan bilinir. Oysa anlaşıldığı gibi Turritopsis nutricula Deniz Anaları yaşam döngüsünde bu değişim gayet olağan bir süreç. Bilim insanları Deniz Anaları geri dönüşüm mekanizmasını çözebilirlerse insanlar için daha uzun yaşama şansı doğabilir. Ama kim bilir belki de bilim gelecekte ölümsüzlüğü bile yakalayabilir ve insanlar sonsuza dek yaşayabilirler tabii eğer düşmanları tarafından öldürülmezlerse…
Nilgün Özbaşaran Dede, Cumhuriyet eki Bilim Teknik. S.11
+YORUM YARIN…